Theo thông tin từ Trung tâm Báo tin động đất và Cảnh báo sóng thần (Viện Vật lý Địa cầu), tính đến 15h30′ ngày 20/8, tại khu vực huyện Kon Plông, tỉnh Kon Tum liên tiếp xảy ra 7 trận động đất, có độ lớn từ 2,7 đến 4,2 độ Richter.
Các trận động đất này có cấp độ rủi ro thiên tai cấp 0. Đáng chú ý trận động đất có độ lớn M=4,2 xảy ra lúc 13h05’03” tại vị trí có tọa độ (14,913 độ vĩ Bắc, 108,226 độ kinh Đông), độ sâu chấn tiêu khoảng 8,1 km, gây rung lắc cho một số vùng lân cận.
Theo thống kê của Viện Vật lý địa cầu, tính từ đầu năm 2024 đến nay, ở Kon Tum đã xảy ra khoảng 250 trận động đất có độ lớn 2,5 trở lên theo thang Mô men. Các trận động đất có độ lớn M ≥ 3,5 đã được thông báo đầy đủ trên các phương tiện thông tin.
Trong đó, trận động đất mạnh nhất xảy ra ở khu vực này vào trưa ngày 28/7 với độ lớn 5,0, cấp độ rủi ro thiên tai cấp 2 tại huyện Kon Plông và khu vực lân cận, đã gây rung lắc mạnh cho các tỉnh, thành phố miền Trung, Tây Nguyên.
Từ tháng 4/2021 đến nay, tại khu vực huyện Kon Plông liên tục xảy ra động đất kích thích, tình trạng trong một ngày có nhiều trận động đất diễn ra thường xuyên. Tuy nhiên, một ngày trên 20 trận động đất như trong 2 ngày 28-29/7 vừa qua là chưa từng xảy ra trước đây.
Động đất ở Kon Plông được các nhà khoa học của Viện Vật lý địa cầu nhận định là động đất kích thích, xảy ra do quá trình tích nước của hồ chứa thủy điện tác động lên hệ thống đứt gãy sâu trong lòng đất. Động đất kích thích tại huyện Kon Plông có thể kéo dài trong nhiều năm tới, có độ lớn không quá 5,5.
TS. Nguyễn Xuân Anh cho biết, hoạt động động đất thường xảy ra theo chuỗi. Động đất kích thích cũng xảy ra theo chu kỳ, có những thời điểm động đất xảy ra dồn dập, có thời kỳ thưa hơn. Trước và sau một trận động đất lớn thường có tiền chấn, dư chấn, tức là có các trận động đất nhỏ. Động đất càng lớn thì tiền chấn, dư chấn càng nhiều. Với những trận động đất rất lớn có thể có hàng trăm trận động đất nhỏ xảy ra trước và sau đó.
Cũng theo TS. Nguyễn Xuân Anh, động đất kích thích liên quan đến các yếu tố mực nước hồ chứa, tốc độ tích nước hồ chứa. Tuy nhiên cần có nghiên cứu làm rõ cơ chế tác động, mối quan hệ giữa hoạt động tích nước và động đất kích thích.
Mới đây, Viện Vật lý địa cầu đã lắp đặt thêm 1 trạm quan trắc tự động ở xã Măng Bút, huyện Kon Plong, tỉnh Kon Tum. Tính đến nay, Viện Vật lý địa cầu đã lắp đặt 12 trạm quan trắc để theo dõi tình hình đồng đất tại Kon Tum, trong đó có 8 trạm cố định và 4 trạm di động. Viện cũng sẽ thực hiện các nghiên cứu chuyên sâu về động đất để đánh giá mức độ hoạt động của động đất ở địa phương này.
Hoàng Giang