Xe chở học sinh phải lắp còi báo động, tránh ‘bỏ quên’ các em trên xe

Xe phải có biển hiệu, có biển báo hiệu dừng đỗ, biển cảnh báo các phương tiện khác không được vượt khi xe đang đỗ ở bến để đón, trả học sinh. Đồng thời, được trang bị thiết bị giới hạn tốc độ không vượt quá 80km/h.

Ghế ngồi phải được trang bị loại dây đai an toàn hai điểm; được lắp đặt trên xe ít nhất một bộ sơ cứu, trang bị bình chữa cháy; Có camera bên ngoài để giám sát tình trạng phía ngoài cửa lên xuống.

Theo ban soạn thảo, việc quy định một màu sắc chung giúp tăng tính nhận diện, phân biệt với các loại phương tiện khác, từ đó người tham gia giao thông biết và chủ động nhường đường khi cùng lưu thông với xe chở học sinh.

TS Khương Kim Tạo, nguyên Phó Chánh VP Uỷ ban ATGT Quốc gia cũng cho rằng, quy định màu sơn riêng, thậm chí có thể hướng đến chung một kiểu dáng để tạo đặc trưng riêng cho xe buýt học sinh là tốt nhất.

Từ đó, cũng cần nghiên cứu cơ chế, chính sách ưu tiên cho loại phương tiện này, đơn cử như có thể ưu tiên bố trí các điểm dừng đón/trả học sinh gần khu vực các cổng trường học, ưu tiên làn đường khi di chuyển…

Tại Tiểu Vương quốc Arab Thống nhất (UAE), ngay từ năm 2018, các xe buýt của hãng Emirates Transport chuyên phục vụ học sinh tới trường đều được trang bị cảm biến thông minh hoạt động khi xe buýt dừng hoặc đóng cửa. Thiết bị này giúp phát hiện bất kỳ đồ vật hay học sinh nào bị bỏ quên trên xe và nhanh chóng phát cảnh báo nếu có tiếng động lớn.

Đề nghị bổ sung thiết bị an toàn cho trẻ em 

Cũng liên quan đến việc đảm bảo an toàn cho trẻ em khi tham gia giao thông, theo báo cáo của Ủy ban An toàn giao thông quốc gia, có 6,3 triệu số lượng ô tô đăng kí tại Việt Nam, thị trường ô tô của Việt Nam mỗi năm tăng trưởng khoảng 500 nghìn xe mới. Đồng nghĩa với việc số lượng trẻ em khi tham gia giao thông sẽ tăng cao hơn, điều này đặt ra vấn đề về quy định liên quan đến an toàn cho trẻ em trên xe ô tô.

Đánh giá sơ bộ của Ủy ban ATGTQG cho thấy, có khoảng 1.800-2.000 vụ tai nạn giao thông liên quan tới trẻ em trong một năm, trong đó có khoảng 600-700 vụ liên quan tới ô tô có trẻ em. Tỷ suất tử vong do tai nạn giao thông ở trẻ em tại Việt Nam: 5 -14 tuổi là 1,9/100.000 trẻ; 0 – 4 tuổi là 1,4/100.000 trẻ

Trung tâm tư vấn sức khỏe và phát triển cộng đồng – CHD (thuộc Liên hiệp các Hội khoa học và kỹ thuật Việt Nam) cho rằng, nếu quy định sử dụng thiết bị an toàn và vị trí ngồi an toàn cho trẻ em được luật hoá và áp dụng hiệu quả trong Luật trật tự an toàn giao thông đường bộ (TTATGTĐB), có thể kéo giảm tới 400-500 vụ trẻ em bị chấn thương đặc biệt nghiêm trọng hoặc trẻ em thiệt mạng trên ô tô mỗi năm tại Việt Nam.

Cơ quan này đề nghị: Để hoàn thiện hơn, Luật TTATGTĐB cần tiếp tục cụ thể hóa các nguyên tắc bảo đảm an toàn cho trẻ em trong giao thông đường bộ.

Trong đó, tại Điều 3 đề nghị bổ sung thêm cụm từ “Thiết bị an toàn cho trẻ em trên xe ô tô là nôi, ghế, đệm nâng nhằm hạn chế khả năng cơ thể trẻ bị dịch chuyển trong trường hợp phương tiện tham gia giao thông va chạm hoặc giảm tốc độ đột ngột”.

Khoản 3, Điều 11, đề nghị bổ sung nội dung “không được để trẻ em dưới 10 tuổi và chiều cao dưới 1,35 mét ngồi cùng hàng ghế với người lái xe, trừ xe chỉ có một hàng ghế” và bỏ nội dung “mà không có người lớn ngồi cùng”.

Lý giải về đề xuất “không được để trẻ em dưới 10 tuổi và chiều cao dưới 1,35 mét ngồi cùng hàng ghế với người lái xe”, CHD cho biết: Tổ chức Y tế thế giới (WHO) đã khuyến cáo tất cả trẻ em nên được ngồi ở ghế sau của xe ô tô. Đồng thời, khi dùng thiết bị an toàn, nguy cơ chấn thương trẻ ngồi ghế sau giảm 14% so với trẻ ngồi ghế trước. 

Thêm vào đó, theo số liệu từ điều tra về an toàn giao thông năm 2023, có 115 nước đã có luật cấm trẻ ngồi ghế trước, trong đó có 70 nước cấm hoàn toàn và 45 nước cấm nhưng cho phép ngồi ghế trước nếu có thiết bị an toàn cho trẻ em trên xe ô tô.

Đối với đề nghị cần bỏ nội dung “mà không có người lớn ngồi cùng” với trẻ em được chở trên xe ô tô và trên xe máy trong dự thảo Luật, CHD cho rằng, cụm từ này sẽ gây hiểu lầm dây đai an toàn/thiết bị an toàn sẽ không cần dùng nếu có người lớn ngồi cùng trẻ. Khi xảy ra va chạm, lực quán tính và tình huống bất ngờ có thể khiến người lớn không thể giữ chặt trẻ dẫn tới việc trẻ bị văng khỏi ghế, va đập và bị thương nghiêm trọng.

Nhóm nghiên cứu của PGS.TS Phạm Việt Cường, Đại học Y tế Công cộng đã thực hiện đánh giá tác động của việc bổ sung sửa đổi quy định, cho thấy người dân phản ứng rất tích cực với đề xuất này. Hiện nay mặc dù chưa quy định nhưng rất nhiều người dân đã tự động áp dụng. Trong một số cuộc thăm dò dư luận rộng rãi trên toàn quốc từ năm 2020 – 2023, tỷ lệ ủng hộ đề xuất lên tới 85%.

Phan Trang