Bộ Giáo dục và Đào tạo phản hồi về đề thi khó gây tranh cãi và thí sinh dùng AI “giải đề”

Chiều 27/6, sau khi kết thúc môn thi cuối cùng của kỳ thi tốt nghiệp THPT năm 2025, Bộ Giáo dục và Đào tạo tổ chức họp báo thông tin về kỳ thi.

Mở đầu buổi họp báo, Thứ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Phạm Ngọc Thưởng cho hay kỳ thi tốt nghiệp THPT năm 2025 có nhiều điểm mới và được xem là kỳ thi đặc biệt, vì tổ chức cho hai nhóm thí sinh học hai chương trình phổ thông khác nhau và diễn ra giữa lúc cao điểm sắp xếp đơn vị hành chính.

Kỳ thi năm nay có số lượng thí sinh dự thi đông, tăng lên gần 100 nghìn em. Tình hình sử dụng thiết bị công nghệ để gian lận thi phức tạp, khó khăn cho kỳ thi. Hai khâu khó nhất trong kỳ thi đó là ra đề thi và tổ chức thi trên toàn quốc.

“Thời điểm này, điểm cao hay điểm thấp, thí sinh đã hoàn thành kỳ thi. Bất cứ kết quả thi như thế nào, trước mắt vẫn có nhiều cánh cửa đại học, cao đẳng chờ đợi các em thí sinh”, Thứ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Phạm Ngọc Thưởng nói.

Tính chất mới của đề thi làm thí sinh bỡ ngỡ

Tại họp báo, các cơ quan báo chí đã đặt câu hỏi về băn khoăn của dư luận khi đề thi Toán và tiếng Anh năm nay ra quá khó. Không chỉ thí sinh, thầy cô giáo phổ thông cũng nhận định đề khó, có những câu đánh đố thí sinh. Việc này dường như đang đi ngược với chủ trương tổ chức một kỳ thi tốt nghiệp THPT nhẹ nhàng với mục tiêu chính là xét tốt nghiệp và đánh giá chất lượng giáo dục phổ thông.

Thông tin thí sinh bật khóc và sốc trước đề thi Toán, Tiếng Anh cũng là những băn khoăn được một số nhà báo đặt ra.

Về điều này, GS.TS Nguyễn Ngọc Hà, Phó Cục trưởng Cục Quản lý chất lượng, Bộ Giáo dục và Đào tạo, Trưởng ban đề thi tốt nghiệp THPT năm 2025, chia sẻ: Cấu trúc và nội dung đề thi năm nay thay đổi hoàn toàn so với các năm trước. Đề thi được xây dựng theo hướng đánh giá năng lực. Cấu trúc, định dạng đề thi thay đổi hoàn toàn so với năm trước, đặc biệt là nhóm môn không phải Ngoại ngữ. Có thể những tính chất mới của đề thi đã làm thí sinh bỡ ngỡ.

Tuy nhiên, cũng là năm đầu thay đổi nên Ban Chỉ đạo quốc gia kỳ thi tốt nghiệp THPT đã trao đổi, quán triệt, việc thay đổi này không đột ngột, kể cả độ khó. Để thực hiện điều này, từ sớm, Bộ Giáo dục và Đào tạo đã ban hành cấu trúc, định dạng của đề, đề tham khảo để giúp học sinh quen cấu trúc, định dạng. Giáo viên cũng quen với định hướng, được xem xét đề thi đánh giá năng lực được thể hiện như thế nào.

Ngoài ra, trước khi hội đồng làm đề thi làm việc, Bộ Giáo dục và Đào tạo đã tổ chức thử nghiệm đề thi trên diện rộng ở cả 3 miền, thực chất là để đánh giá khả năng của các em nhằm điều chỉnh độ khó trong công tác làm đề. Tất cả các số liệu về công tác thử nghiệm đề thi, nhất là phổ điểm đã được trao đổi kỹ lưỡng ở các tổ làm đề.

“Như vậy, khi nói về độ khó phải nói đến cấu trúc định dạng, đề thi có bám sát đề tham khảo đã công bố không”, GS.TS Nguyễn Ngọc Hà nói.

Về phản ánh đề Toán, Tiếng Anh có độ khó cao hơn đề minh họa đã công bố, GS.TS Nguyễn Ngọc Hà nói ghi nhận ý kiến để xem xét, sau khi hoàn thành khâu chấm thi. Theo ông, điểm khác biệt lớn nhất của năm nay là ma trận đề thi được sinh ngẫu nhiên trong quá trình làm, thay vì có từ trước như những năm qua.

“Theo ma trận cũ, giáo viên và học sinh sẽ biết chương này cần phải có câu này, từ đó định hướng cách học và ôn tập. Nhưng năm nay, điều này không còn”, GS.TS Nguyễn Ngọc Hà đồng thời giải thích ma trận sinh ngẫu nhiên nên đề có thể gộp chủ đề này với chủ đề khác, cấp độ câu hỏi cũng không cố định”.

GS.TS Nguyễn Ngọc Hà đánh giá cách ra đề này đảm bảo tính khách quan, vì người dạy và học không thể đoán biết từ trước. Đây cũng là cách để học sinh đảm bảo học thật, thi thật, không phải học ứng phó, lường trước các khu vực kiến thức quan trọng để tập trung học.

Ba thí sinh dùng AI “giải đề” thi tốt nghiệp THPT

Cũng tại cuộc họp báo, về nghi vấn lộ đề thi, GS Huỳnh Văn Chương, Cục trưởng Cục Quản lý Chất lượng (Bộ Giáo dục và Đào tạo) khẳng định, trước kỳ thi, Ban chỉ đạo thi quốc gia đã lưu ý vấn đề sử dụng thiết bị công nghệ cao để gian lận thi, tập huấn cán bộ coi thi thực hiện nghiêm quy chế, tăng cường phương án phòng chống gian lận thi.

Thứ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Phạm Ngọc Thưởng khẳng định sẽ tiếp thu các ý kiến về đề thi để làm tốt hơn trong những năm tiếp theo, trên nguyên tắc đảm bảo quyền lợi của thí sinh.

“Nếu nhiều thí sinh đạt điểm 9-10 nhưng không phải năng lực thật mà đề dễ thì có vui không?. Nếu nhiều điểm 6-7 nhưng là năng lực thật, thí sinh sẽ có bước đi đầy trưởng thành. Khi đó sẽ vui hơn”, Thứ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo nói.

Lãnh đạo Bộ cho rằng đề thi đánh giá được năng lực thật của thí sinh là theo đúng tinh thần của đổi mới căn bản giáo dục và đào tạo, chương trình giáo dục phổ thông mới.

“Quá trình dạy và học hướng đến đánh giá năng lực của thí sinh, để thí sinh biết nắm bắt, giải quyết các vấn đề trong cuộc sống”, Thứ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo khẳng định.

Ba thí sinh dùng AI “giải đề” thi tốt nghiệp THPT

Cũng tại cuộc họp báo, về nghi vấn lộ đề thi, GS Huỳnh Văn Chương, Cục trưởng Cục Quản lý Chất lượng (Bộ Giáo dục và Đào tạo) khẳng định, trước kỳ thi, Ban chỉ đạo thi quốc gia đã lưu ý vấn đề sử dụng thiết bị công nghệ cao để gian lận thi, tập huấn cán bộ coi thi thực hiện nghiêm quy chế, tăng cường phương án phòng chống gian lận thi.

Sau khi kết thúc bài thi môn Toán là 16h ngày 26/6, không có thông tin lọt đề nhưng đến đêm đó, mạng internet lại xuất hiện thông tin. Ban chỉ đạo tiếp nhận thông tin và trao đổi với Bộ Công an để truy tìm nguồn gốc, xử lý theo đúng quy định.

Sau đó, Thiếu tướng Trần Đình Chung – Phó Cục trưởng Cục An ninh chính trị nội bộ, Bộ Công an – đã cung cấp thông tin về nghi vấn lọt đề thi và gian lận thi cử công nghệ cao.

Về thông tin lọt đề thi Toán, Thiếu tướng Trần Đình Chung cho hay: “Ngay sau khi có thông tin, chúng tôi đã chủ trì, tiến hành truy xét, xác minh”.

Thiếu tướng Trần Đình Chung cũng cho biết trong kỳ thi đã xác định được ba trường hợp thí sinh dùng AI để “giải đề” trong thời gian thi môn Toán. Ba thí sinh này đã mang điện thoại vào phòng thi, chụp một phần câu hỏi của đề thi rồi dùng AI để giải đề trong thời gian thi.

Đối với trường hợp vi phạm ở Lâm Đồng, Thiếu tướng Trần Đình Chung cho hay thí sinh này sử dụng camera gắn vào tay áo, nhờ người bên ngoài giải đề hộ. Đến nay, cơ quan Công an đã xác định được và thí sinh đã thừa nhận sai phạm. Cơ quan Công an sẽ củng cố hồ sơ, tài liệu, căn cứ vào tính chất, mức độ để xử lý vi phạm.

Thiếu tướng Trần Đình Chung nhận định năm nay vi phạm thi cử phát hiện ít, ở phạm vi nhỏ và khẳng định trong thời gian làm bài thi không có thông tin đề thi lộ, lọt. Việc ba thí sinh dùng AI để giải đề không làm lọt đề thi ra ngoài.

“Trong thời gian tới, việc sử dụng AI để gian lận sẽ còn có thể diễn ra, thậm chí tinh vi hơn. Vì vậy cơ quan chức năng cũng cần có ứng dụng công nghệ cao hơn để ngăn chặn gian lận thi cử. Quan trọng nhất là cần tuyên truyền cho học sinh để không có hành vi vi phạm”, Thiếu tướng Trần Đình Chung nói.

Bộ Giáo dục và Đào tạo cho biết kỳ thi tốt nghiệp THPT 2025 có 41 thí sinh bị đình chỉ do sử dụng điện thoại và tài liệu trong phòng thi. Nếu là học sinh lớp 12, các em coi như trượt tốt nghiệp THPT.

Kết thúc buổi họp báo, Thứ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Phạm Ngọc Thưởng khẳng định, kỳ thi năm nay được tổ chức an toàn, nghiêm túc, đúng quy chế, rút gọn buổi thi, môn thi.

Liên quan vấn đề chấm thi sau sáp nhập tỉnh thành, sẽ kiểm soát chặt chẽ toàn bộ quá trình chấm. Sau các buổi thi, hội đồng phải tổng hợp tình hình để xử lý ngay vấn đề bất thường nếu có. Ví dụ, ở đâu đó điểm thấp nhiều quá, điểm cao nhiều quá cũng phải đặt vấn đề. Kể cả chấm trắc nghiệm cũng phải xem xét có hiện tượng lỗi máy, thí sinh tô mờ hay không.

Theo Thứ trưởng Phạm Ngọc Thưởng, theo lộ trình, năm nay Bộ sẽ cố gắng ban hành đề án thí điểm thi tốt nghiệp THPT trên máy tính. Dự kiến năm 2027 sẽ thí điểm tổ chức. Tuy nhiên, sẽ chuẩn bị kỹ các điều kiện, tạo ra sự chuyển trạng thái một cách nhịp nhàng với dạy học thường xuyên.

Kỳ thi tốt nghiệp THPT năm 2025 diễn ra vào ngày 26-27/6 với hơn 1,16 triệu thí sinh, gồm cả những em học theo chương trình giáo dục phổ thông mới (2018) và cũ (2006).

Các địa phương đều có các giải pháp hỗ trợ tối đa cho thí sinh trong các ngày thi; bảo đảm không để thí sinh nào vì hoàn cảnh khó khăn mà không đến dự thi theo đúng tinh thần của Chỉ thị số 37/CT-TTg của Thủ tướng Chính phủ.

Tổng số thí sinh nộp hồ sơ đăng ký dự thi là: 1.165.289. Số lượng thí sinh dự thi nhiều hơn năm 2024 là gần 100 nghìn thí sinh.

Tổng số Điểm thi: 2.494; tổng số phòng thi: 49.849. Các điểm thi đặt tại địa phương nơi thí sinh theo học đã giúp thí sinh không phải di chuyển xa, không phải lo chỗ ăn ở, tạo tâm thế bình tĩnh, tự tin hơn khi làm bài, đồng thời không gây áp lực về giao thông tại các thành phố lớn.

Thí sinh thi theo chương trình mới làm 4 bài thi gồm Toán, Ngữ văn và hai môn tự chọn trong các môn Ngoại ngữ, Hóa học, Vật lý, Sinh học, Lịch sử, Địa lý, Giáo dục kinh tế và pháp luật, Tin học, Công nghệ (Nông nghiệp, Công nghiệp).

Thí sinh chương trình cũ làm bài Toán, Văn, Ngoại ngữ cùng bài tổ hợp Khoa học tự nhiên (Hóa học, Vật lý, Sinh học) hoặc Khoa học xã hội (Lịch sử, Địa lý, Giáo dục công dân).

Từ ngày mai, các địa phương bắt đầu quy trình chấm thi. Điểm thi tốt nghiệp THPT được công bố ngày 16/7. Thí sinh đăng ký, điều chỉnh nguyện vọng xét tuyển đại học đến 17h ngày 28/7.