Thời gian qua lực lượng kiểm lâm tỉnh Quảng Ngãi đã tăng cường ứng dụng công nghệ số trong công tác giám sát, bảo vệ và phát triển rừng. Nhờ đó, công tác quản lý, giám sát biến động của rừng trên địa bàn tỉnh đã có những chuyển biến rõ rệt.
Toàn tỉnh Quảng Ngãi hiện có hơn 333.049ha diện tích đất có rừng (gồm diện tích có rừng và diện tích chưa thành rừng), trong đó diện tích có rừng là gần 263.000ha, bao gồm rừng tự nhiên gần 106.700 ha, rừng trồng gần 156.323 ha. Để bảo vệ và quản lý rừng hiệu quả, đồng thời tiếp tục phát triển diện tích rừng, nâng cao tỷ lệ che phủ rừng, tỉnh Quảng Ngãi đã tăng cường ứng dụng khoa học công nghệ, sử dụng các phần mềm hiện đại trong việc giám sát rừng, cảnh báo, phát hiện sớm những nguy cơ mất an toàn đối với rừng trên địa bàn toàn tỉnh.
Thông tin từ cán bộ Hạt Kiểm lâm huyện Sơn Tây, tỉnh Quảng Ngãi, trước đây chỉ khi đi kiểm tra thực tế hoặc theo báo cáo của người dân mới có thể phát hiện những biến động về rừng. Tuy nhiên từ khi sử dụng phần mềm theo dõi diễn biến rừng FRMS 4.0 Desktop, cán bộ Kiểm lâm đã theo dõi được hiện trạng rừng, xác định rõ vị trí, tọa độ, lô, khoảnh rừng của từng chủ rừng thông qua ảnh vệ tinh.
Trước đây trong điều kiện diện tích rừng ở miền núi của tỉnh Quảng Ngãi rất lớn, địa hình phức tạp, di chuyển xa và khó khăn, trong mỗi lần đi tuần tra, cập nhật diễn biến rừng, lực lượng bảo vệ rừng phải đi bộ nhiều giờ, thậm chí nhiều ngày trong rừng. Nhưng hiện nay, nhờ có phần mềm theo dõi diễn biến rừng, việc quản lý rừng đã trở nên dễ dàng, chính xác hơn, tiết kiệm được nhiều thời gian di chuyển và công sức con người.
Không chỉ tạo điều kiện thuận lợi trong việc giám sát, tuần tra rừng, ứng dụng công nghệ còn hỗ trợ rất nhiều trong quá trình báo cáo của các cơ sở. Lãnh đạo Hạt Kiểm lâm huyện Sơn Tây tỉnh Quảng Ngãi cho biết, trước đây, việc báo cáo diễn biến rừng trên địa bàn huyện được tổng hợp dưới hình thức báo cáo từ cơ sở, nên kết quả thường bị chậm, không đảm bảo độ chính xác, nhất là thiếu phần dữ liệu bản đồ cập nhật hiện trạng rừng.
Từ khi ứng dụng các thiết bị và phần mềm chuyên ngành đã giúp cho đơn vị xác minh và thu thập thông tin chính xác về rừng, nâng cao khả năng tương tác, phát hiện và cảnh báo nguy cơ cháy rừng và các điểm nghi mất rừng, giúp việc tuần tra bảo vệ rừng nhanh hơn.
Tỉnh Quảng Ngãi cũng ứng dụng phần mềm theo dõi diễn biến rừng FRMS 4.0 Desktop do Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT) xây dựng và đưa vào sử dụng từ năm 2017. Với phần mềm này, cán bộ kiểm lâm chỉ cần ngồi tại phòng làm việc vẫn có thể quan sát được hiện trạng rừng qua vệ tinh. Thông qua dữ liệu về các điểm nghi ngờ thay đổi rừng từ ảnh vệ tinh ở chi cục, cán bộ của phòng sẽ thông báo cho kiểm lâm địa bàn kiểm tra, xác định chính xác tiểu khu, khoảnh, lô của chủ rừng, diện tích rừng bị mất, giúp phát hiện và xử lý kịp thời các hành vi vi phạm pháp luật.
Không chỉ vậy, lực lượng kiểm lâm tỉnh Quảng Ngãi còn sử dụng phần mềm quản lý bản đồ trên điện thoại thông minh (FRMS Mobile). Đây là công cụ giúp thay thế bản đồ giấy thông thường và nâng cao độ chính xác trong việc xác định vị trí, xác minh thông tin biến động rừng ngoài thực địa. Ngoài ra, ngành kiểm lâm đã ứng dụng hiệu quả phần mềm cảnh báo cháy rừng, kịp thời phát hiện sớm các đám cháy và khoanh vùng dập lửa, tránh gây cháy lan. Nhờ đó, số vụ cháy rừng trên địa bàn tỉnh Quảng Ngãi đã giảm dần qua các năm.
Đặc biệt, Chi cục Kiểm lâm tỉnh Quảng Ngãi cũng đầu tư hai máy bay không người lái (Flycam) phục vụ giám sát rừng thông qua video và hình ảnh được truyền tải trực tiếp, hỗ trợ xác minh thông tin biến động rừng ngoài thực địa nhanh chóng.
Để thúc đẩy ứng dụng công nghệ, khoa học hiện đại, nâng cao công tác quản lý, bảo vệ rừng, UBND tỉnh Quảng Ngãi đã ban hành Quyết định số 1904/2023/QĐ-UBND về việc phê duyệt Báo cáo Kinh tế – kỹ thuật dự án Hiện đại hóa, nâng cao năng lực giám sát diễn biến tài nguyên rừng và đất quy hoạch lâm nghiệp tỉnh Quảng Ngãi”.
Dự án sẽ đầu tư xây dựng phần mềm giám sát rừng thông minh phục vụ chuyển đổi số trong ngành lâm nghiệp trên địa bàn tỉnh; mua 12 máy bay không người lái cỡ lớn và nhiều máy móc, thiết bị hiện đại; đào tạo nguồn nhân lực và chuyển giao công nghệ. Được biết Dự án được triển khai thực hiện năm 2024 – 2025 với tổng kinh phí là 8,4 tỷ đồng từ nguồn vốn ngân sách của tỉnh Quảng Ngãi.
Ứng dụng công nghệ, đẩy mạnh chuyển đổi số sẽ là công cụ hỗ trợ đắc lực cho lực lượng kiểm lâm của tỉnh Quảng Ngãi trong công tác quản lý, bảo vệ rừng, góp phần phát triển lâm nghiệp bền vững, giảm thiểu tác động của biến đổi khí hậu và từng bước thực hiện chuyển đổi số ngành Lâm nghiệp trên địa bàn tỉnh này.
Hải Bình