Cuộc chơi lớn của ông Trump

Phát biểu của Tổng thống Donald Trump sau cuộc không kích vào 3 cơ sở hạt nhân của Iran cho thấy kế hoạch tấn công quân sự vào Iran đã có từ lâu.

Những vòng đàm phán trực tiếp với Iran về vấn đề hạt nhân và việc ông Trump tuyên bố dành cho mình thời gian 2 tuần để xem xét chỉ là thủ thuật đánh lạc hướng. Cũng trong phát biểu ấy, ông Trump không giấu giếm quyết tâm chiến tranh với Iran nếu nước này không chịu chấp nhận hòa bình theo những điều kiện của Mỹ.

Cuộc tấn công vào cơ sở hạt nhân của Iran ở Fordow, Natanz và Isfahan chắc chắn chỉ là sự khởi đầu với Mỹ. Tổng thống Trump và Thủ tướng Israel Netanyahu cùng đề ra mục tiêu không để cho Iran chế tạo thành công vũ khí hạt nhân.

Nhưng ông Netanyahu đã không làm nổi việc ấy nên ông Trump buộc phải ra tay. Trong khi ông Trump quả quyết là đã triệt hủy được hoàn toàn chương trình hạt nhân của Iran thì hiện chưa ai có được bằng chứng xác thực điều này.

Hai câu hỏi lớn cần được trả lời để đánh giá Mỹ thành công hay không với sự tham chiến này là ba cơ sở hạt nhân kể trên của Iran bị phá hủy hoàn toàn hay mới chỉ bị tổn hại, và số phận của khoảng 400kg uranium đã được Iran làm giàu lên mức độ 60% hiện ra sao? Iran cho biết đã kịp thời sơ tán số uranium này. Khả năng này có thể đúng bởi Iran đã phải trù liệu đến việc các cơ sở hạt nhân của mình sớm muộn cũng bị Mỹ và Israel tấn công.

Tổng thống Mỹ đã bắt đầu cuộc chơi lớn nhất nhưng cũng nhiều rủi ro nhất của nhiệm kỳ lần này. Ông Trump giờ không còn để ý đến những tuyên bố và phát ngôn, cam kết và quả quyết của mình là không để cho nước Mỹ lại sa vào cuộc chiến tranh ở nơi nào đấy bên ngoài nước Mỹ. Mục tiêu “Làm cho nước Mỹ vĩ đại trở lại” và khẩu hiệu “Nước Mỹ trước hết” theo cách hiểu và biện giải lâu nay của ông Trump có lẽ chỉ còn là một giai thoại trong lịch sử nước Mỹ.

Sự tham chiến của Mỹ là bước ngoặt quyết định đối với cuộc đối đầu giữa Israel và Iran. Thủ tướng Israel hiện chẳng khác gì cầu được ước thấy. Trong khi đó, Iran buộc phải đáp trả Mỹ sao cho đủ mức để giữ thể diện và cảnh báo, răn đe Mỹ, đồng thời phải tiếp tục và đẩy nhanh chương trình hạt nhân ngay cả trong điều kiện chiến tranh với Israel và Mỹ. Iran phải hành động như vậy khi cả ông Trump lẫn ông Netanyahu đều cho thấy chưa dừng lại với việc tiêu hủy hoàn toàn chương trình hạt nhân của Iran.

Tổng thống Mỹ và Thủ tướng Israel đã tự sa vào tình trạng để cho diễn biến thời cuộc xô đẩy do đề ra những mục tiêu cao xa mà chỉ có thể đạt được bằng phát động chiến tranh với Iran. Diễn biến tiếp theo sẽ như thế nào phụ thuộc vào việc đáp trả của Iran nhằm vào Mỹ và phản ứng của Mỹ.

Nếu thấy cuộc tấn công vừa rồi không đưa lại được kết quả như ông Trump đã quả quyết thì Mỹ và Israel sẽ tiếp tục cuộc chiến này theo cách khác để phá hủy hoàn toàn chương trình hạt nhân của Iran, trong đó không loại trừ khả năng thay đổi thể chế chính trị ở Iran – việc Mỹ từng làm trong thập kỷ 50 của thế kỷ trước.

Phù Dung

Theo dõi Văn Hóa Sự Kiện trên