Đừng chỉ chú tâm vào chọn thực phẩm khi ăn uống. Đôi khi một thói quen nhỏ cũng có thể khiến bạn phải đánh đổi sức khỏe và tuổi thọ.
Câu “họa từ miệng mà ra” tuy nghĩa ban đầu không liên quan tới ăn uống nhưng lại rất phù hợp để nói về thói xấu gây bệnh từ việc ăn uống không lành mạnh. Tuy nhiên, hầu hết mọi người khi nhắc tới thói xấu khi ăn uống đều tập trung vào lựa chọn thực phẩm. Trong khi đó có 5 thói quen chẳng hề liên quan đến ăn gì lại có thể đồng loạt mời gọi bệnh dạ dày, cao huyết áp, tiểu đường, ung thư… ghé thăm.
1. Nhịn ăn sáng hoặc ăn sáng quá muộn
Bữa sáng là bữa ăn cực kỳ quan trọng nhưng lại thường bị bỏ qua hoặc ăn uống qua loa. Bởi vì sau giấc ngủ dài vào ban đêm, năng lượng cơ thể đã cạn kiệt, nếu không ăn uống kịp thời, dạ dày bị kích thích bởi axit dịch vị. Theo thời gian chức năng tiêu hóa sẽ suy giảm rất nhiều, gây ra bệnh dạ dày, viêm loét và lâu ngày là ung thư dạ dày. Nhịn ăn sáng cũng gây hại cho tim mạch, tăng cao nguy cơ xơ vữa động mạch và cao huyết áp.
Đặc biệt, việc nhịn ăn sáng hay ăn sáng muộn đều làm tăng nguy cơ mắc tiểu đường. Chỉ cần bỏ ăn sáng mỗi lần 1 tuần đã tăng nguy cơ này lên 6%, khi bỏ 4 – 5 ngày là 55%. Do thói quen này làm rối loạn tiết insulin, lâu dần tế bào beta của tuyến tụy sẽ bị suy giảm chức năng và dẫn tới tăng kháng insulin.
2. Tốc độ ăn quá nhanh
Không thể phủ nhận ăn quá nhanh, nhai không kỹ rất hại dạ dày. Bởi thức ăn chưa được tiêu hóa kỹ ở khoang miệng, trực tiếp chuyển đến dạ dày khi vẫn còn ở dạng thô. Điều này làm hại niêm mạc dạ dày, tăng gánh nặng và thời gian làm việc cho dạ dày, làm mệt mỏi cơ bắp dạ dày và giảm nhu động dạ dày. Ngoài gây đau dạ dày, lâu ngày có thể gây viêm loét, ung thư.
Ăn quá nhanh cũng làm tăng nguy cơ mắc tiểu đường tuýp 2 ngay cả khi bạn không hề ăn ngọt hay dầu mỡ. Do nó làm cơ thể “sốc” đường – tức biến đổi nồng độ glucose trong máu đột ngột và sinh ra phản ứng kháng insulin.
Ngoài ra, như đã nói ăn nhanh làm chúng ta ăn nhiều hơn nên tăng cân, béo phì. Trong khi đây đều là những yếu tố làm tăng nguy cơ mắc tiểu đường cùng nhiều bệnh tật khác. Ví dụ như tác động không tốt tới tuần hoàn máu, tăng nguy cơ mắc huyết áp cao và rối loạn mỡ máu. Vì vậy, các chuyên gia khuyến nghị nên kéo dài ít nhất 20 phút và nhai chậm, nhai kỹ.
3. Thường xuyên ăn quá no
Có một sự thật là dù bạn ăn toàn món tốt cho sức khỏe mà luôn ăn quá no thì cơ thể cũng không khỏe mạnh được. Thói quen này hại dạ dày trước tiên, làm dạ dày quá tải, suy yếu chức năng rào cản của niêm mạc dạ dày. Nhất thời gây trướng bụng, khó tiêu còn về lâu dài gây nhiều bệnh nghiêm trọng khác.
Ăn quá nhiều trong mỗi bữa cũng tạo áp lực lên cơ vòng thực quản dưới. Từ đó cũng làm tăng nguy cơ trào ngược dạ dày thực quản. Ăn quá no cũng là gánh nặng cho tim. Do quá trình trao đổi chất của cơ thể cũng sẽ được thúc đẩy với tốc độ nhanh chóng, khiến cho nhịp tim tăng nhanh hơn, tuần hoàn máu bị cản trở. Đương nhiên nó cũng dễ gây tăng cân, tăng nguy cơ ung thư do béo phì.
Lời khuyên là chỉ nên ăn đủ no, khoảng 70 – 80%. Có nghĩa là lúc này bạn không cảm thấy đói, có thể ăn thêm vài miếng mà không khó chịu, không có cảm giác tức bụng nhưng cũng chẳng quá thèm ăn.
4. Không tập trung khi ăn
Không khó để bắt gặp những người vừa ăn vừa dùng các thiết bị điện tử hoặc đọc sách/truyện, tán gẫu với nhau. Những thói quen tưởng chừng vô hại này lại có sức tàn phá rất lớn đối với dạ dày. Bao gồm đau dạ dày, ảnh hưởng tiêu cực đến quá trình tiêu hóa thức ăn, nuốt phải dị vật vào dạ dày, viêm loét dạ dày do rối loạn tiết axit dịch vị…
Việc không tập trung vào bữa ăn còn có thể khiến bạn ăn nhiều hơn mà không biết. Những người không tập trung khi ăn cũng thường ăn vặt nhiều hơn sau bữa chính. Như vậy không những làm dạ dày quá tải, suy yếu mà còn làm tăng nguy cơ tăng cân, béo phì. Từ đó làm suy giảm miễn dịch, tăng phản ứng viêm và tăng nguy cơ mắc ung thư.
5. Giờ giấc ăn uống thất thường
Các nghiên cứu cho thấy, khi ăn đúng giờ, dạ dày sẽ tiết dịch vị tiêu hoá thức ăn, nhưng nếu bạn ăn uống thất thường, dạ dày vẫn duy trì thói quen đó. Lâu dần, cơ chế cân bằng giữa sự tiết và bảo vệ bị rối loạn dẫn đến bệnh đau dạ dày, viêm loét hoặc ung thư dạ dày.
Tuy nhiên, bệnh dạ dày không phải hậu quả suy nhất khi bạn thường xuyên ăn uống thất thường, không đúng bữa, không đúng giờ. Thói quen này làm đồng hồ sinh học của toàn bộ cơ thể, khiến hệ miễn dịch suy yếu và dạ dày dễ bị mầm bệnh tấn công hơn. Đương nhiên, bao gồm cả sự phát triển của các tế bào ung thư. Tốt nhất là ăn đúng bữa và lặp lại mỗi ngày vào khoảng thời gian nhất định.
Nguồn và ảnh: Sohu, Family Doctor
Ngọc Ái