20% viên chức hưởng lương ngân sách có thể mất việc do sắp xếp bộ máy

Báo cáo gửi Ủy ban Thường vụ Quốc hội mới đây, Chính phủ đã cập nhật đánh giá chế độ trợ cấp thất nghiệp do ảnh hưởng của việc thực hiện tiếp tục đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị.

Công chức không được hưởng chế độ bảo hiểm thất nghiệp

Chính phủ cho biết, theo quy định hiện nay, viên chức và người lao động làm việc theo hợp đồng lao động từ 3 tháng trở lên thuộc đối tượng tham gia bảo hiểm thất nghiệp và sẽ được hưởng các chế độ bảo hiểm thất nghiệp theo quy định.

“Công chức không thuộc đối tượng tham gia bảo hiểm thất nghiệp nên không được hưởng các chế độ bảo hiểm thất nghiệp”, báo cáo nêu, tại Dự thảo Luật Việc làm (sửa đổi) công chức cũng không thuộc đối tượng tham gia bảo hiểm thất nghiệp.

Thực hiện chủ trương sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy gắn với tinh giảm biên chế, cơ cấu lại, các bộ, ban, ngành và địa phương giảm tối thiểu 20% công chức, viên chức hưởng lương từ ngân sách Nhà nước với lộ trình thực hiện là 5 năm.

Tuy nhiên, theo Chính phủ, hiện nay phần lớn các đơn vị sự nghiệp công lập đã thực hiện tự chủ tài chính nên số lượng viên chức hưởng lương từ ngân sách Nhà nước không nhiều. Do vậy, số người mất việc làm do sắp xếp tổ chức, bộ máy của hệ thống chính trị chủ yếu là công chức.

Số liệu của Chính phủ cho thấy cả nước có khoảng hơn 1,7 triệu người lao động là viên chức làm việc tại các đơn vị sự nghiệp công lập, bao gồm cả các đơn vị đã tự chủ tài chính.

Khi thực hiện sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị với lộ trình thực hiện là 5 năm sẽ có 20% viên chức hưởng lương từ ngân sách bị mất việc. Như vậy, mỗi năm chỉ có tối đa 4% (68.000 người) viên chức hưởng lương từ ngân sách có thể bị mất việc làm, chiếm một phần nhỏ trong tổng số người lao động hưởng trợ cấp thất nghiệp (trên 1 triệu người/năm).

Mặt khác, trong tổng số 20% viên chức mất việc làm do sắp xếp tổ chức bộ máy, phần lớn là các đối tượng thuộc diện hưởng chính sách nghỉ hưu trước tuổi. Do vậy, số viên chức nghỉ việc hưởng trợ cấp thất nghiệp và số tiền phát sinh hỗ trợ đối tượng này hằng năm không nhiều, theo nhận định của Chính phủ.

Quỹ Bảo hiểm thất nghiệp vẫn đảm bảo an toàn trong 10 năm tới

Về khả năng cân đối Quỹ Bảo hiểm thất nghiệp khi thực hiện tổng thể các chính sách theo quy định mới tại Dự thảo Luật Việc làm (sửa đổi), Chính phủ cho biết từ năm 2010 đến hết năm 2020, số thu luôn vượt số chi, hết năm 2020, kết dư Quỹ Bảo hiểm thất nghiệp gần 90.000 tỷ đồng.

Năm 2021, 2022, do phải chi hỗ trợ người lao động và người sử dụng lao động bị ảnh hưởng bởi đại dịch Covid-19 từ Quỹ Bảo hiểm thất nghiệp nên số chi cao hơn số thu. Tính đến hết năm 2023, số tiền kết dư quỹ trên 60.000 tỷ đồng.

Theo Chính phủ, khi thực hiện các chính sách theo quy định mới tại Dự thảo Luật Việc làm (sửa đổi) sẽ phát sinh những chi phí sau ảnh hưởng đến cân đối Quỹ Bảo hiểm thất nghiệp.

Cụ thể, Chính phủ tính toán khi thực hiện các quy định tại Luật Việc làm (sửa đổi), số tiền giảm thu vào Quỹ Bảo hiểm thất nghiệp khoảng 144 tỷ đồng/năm, phát sinh tăng chi từ quỹ mỗi năm khoảng 1.675 tỷ đồng.

Theo số liệu thu chi bảo hiểm thất nghiệp và kết dư quỹ khá lớn như hiện nay, Chính phủ cho rằng Quỹ Bảo hiểm thất nghiệp vẫn đảm bảo an toàn trong 10 năm tới khi thực hiện các quy định tại Dự thảo Luật Việc làm sửa đổi.

Chính phủ cho biết thêm, khi quỹ có kết dư thấp hơn mức quy định thì Ngân sách nhà nước sẽ hỗ trợ để đảm bảo việc chi trả các chế độ bảo hiểm thất nghiệp.

Mặt khác, với mức đóng bảo hiểm thất nghiệp linh hoạt như tại dự thảo luật thì Chính phủ sẽ căn cứ vào tình hình thực hiện thực tế để quy định mức đóng phù hợp theo từng thời kỳ, đảm bảo cân bằng thu, chi hằng năm.

Dự thảo luật giao Chính phủ quy định mức hỗ trợ người lao động tham gia đào tạo, bồi dưỡng, nâng cao trình độ, kỹ năng nghề và mức hỗ trợ người sử dụng lao động đào tạo, bồi dưỡng, nâng cao trình độ, kỹ năng nghề để duy trì việc làm cho người lao động.

Với quy định trên, trong quá trình triển khai thực hiện, Chính phủ sẽ định kỳ tổng kết đánh giá tình hình thực hiện để kịp thời điều chỉnh các quy định nhằm đảm cân đối thu, chi Quỹ Bảo hiểm thất nghiệp.