Việc tung tin đồn thất thiệt gây hoang mang dư luận xã hội là hành vi vi phạm pháp luật. Theo đó, tùy thuộc vào nội dung, mức độ, động cơ của hành vi và hậu quả của việc tung tin thất thiệt, các đối tượng sẽ bị nghiêm trị trước pháp luật.
Với khả năng kết nối, lan tỏa thông tin nhanh chóng, rộng khắp, các mạng xã hội và những tiện ích đi kèm đang trở thành một trong những kênh giao tiếp thông dụng đối với rất nhiều người. Tuy nhiên, bên cạnh những giá trị và lợi ích đáng ghi nhận, sự phát triển nhanh đến mức khó kiểm soát của mạng xã hội cũng mang tới nhiều hệ lụy. Trong đó, đáng báo động là tình trạng đăng tải, chia sẻ thông tin sai sự thật trên không gian mạng.
Mới đây, Phòng An ninh Chính trị nội bộ Công an thành phố Hà Nội ra quyết định xử phạt vi phạm hành chính 15 triệu đồng đối với Công ty TNHH giáo dục Thái Hòa CEP (do anh H.M.T làm Giám đốc) về hành vi đăng tải thông tin sai sự thật về kỳ thi Đánh giá năng lực vào trường Công an dân nhân dân.

Theo đó, Phòng An ninh Chính trị nội bộ phát hiện tài khoản Facebook, đăng tải quảng cáo tư vấn và đăng ký ôn thi vào Công an nhân dân, mức học phí 2 triệu đồng/người/khoá học, hình thức học online, và một số thông tin không chính thống về công tác tuyển sinh của Bộ Công an, gây nhiễu loạn thông tin ảnh hưởng đến công tác tuyển sinh trong Công an nhân dân.
Làm việc với cơ quan Công an, anh H.M.T đã thừa nhận vi phạm và cam kết gỡ bỏ các nội dung trên Facebook, không đăng tải logo, hình ảnh của các trường, đơn vị thuộc lực lượng Công an và không đăng tải các thông tin, hình ảnh có khả năng gây hiểu lầm cho người đọc làm ảnh hưởng đến công tác tuyển sinh của các trường Công an nhân dân.
Trước đó, cuối năm 2024, Phòng An ninh mạng và phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao – Công an thành phố Hà Nội đã ra quyết định xử phạt một chủ tài khoản Facebook đăng tải thông tin sai sự thật về lịch sử Việt Nam. Cơ quan chức năng đã xác minh và mời chủ tài khoản là N.V.N (sinh năm 1979; trú tại quận Đống Đa, Hà Nội) đến trụ sở cơ quan Công an làm việc. Tại cơ quan Công an, anh N khai nhận, đã sao chép nội dung trên mạng để đăng tải trên Facebook cá nhân, không có mục đích chống Đảng, Nhà nước. Quá trình làm việc, anh N đã nhận thức được hành vi vi phạm của bản thân và xóa bỏ các nội dung vi phạm.
Theo Công an thành phố Hà Nội, hiện nay các chế tài xử lý đối với hành vi đưa thông tin sai sự thật trên không gian mạng đã được quy định tại Điều 8, Luật An toàn thông tin mạng năm 2015 và Điều 9, Luật An ninh mạng năm 2018 bao gồm: Tính chất, mức độ vi phạm mà người thực hiện vi phạm bị xử lý kỷ luật, xử lý vi phạm hành chính hoặc truy cứu trách nhiệm hình sự; nếu gây tổn hại, thì phải bồi thường theo quy định của pháp luật. Theo đó, tùy từng chất và mức độ mà người thực hiện hành vi phạm tội có thể được áp dụng một, hai hoặc nhiều chế tài xử lý đối với một hành vi vi phạm.
Về chế tài xử lý vi phạm hành chính, Nghị định số 15/2020/NĐ-CP ngày 3/2/2020 đã quy định xử lý phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực bưu chính, tần thông số vô tuyến điện, công nghệ thông tin và giao dịch điện tử quy định các bộ xử lý hạn chế tương ứng với từng đối tượng, từng nhóm hành vi cụ thể:
Hành vi đưa thông tin sai sự thật, xuyên tạc, vu khống, xúc phạm uy tín của tổ chức, danh dự và nhân phẩm của cá nhân của các trang điện tử vi phạm sẽ bị phạt tiền từ 20 triệu – 30 triệu đồng và áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả (quy định tại Điều 99).
Hành vi chủ động lưu trữ, truyền đưa thông tin giả mạo, thông tin sai sự thật, vu khống, xuyên tạc, xúc phạm uy tín của tổ chức và danh dự, nhân phẩm của cá nhân; chủ động lưu trữ, truyền đưa thông tin, gây hoang mang trong nhân dân sẽ phạt tiền từ 50 triệu – 70 triệu đồng đối với tổ chức, doanh nghiệp thiết lập mạng xã hội và áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả (quy định tại Điều 100).
Hành vi lợi dụng mạng xã hội để thực hiện hành vi cung cấp, chia sẻ thông tin giả mạo, thông tin sai sự thật, xuyên tạc, vu khống, xúc phạm uy tín của cơ quan, tổ chức, danh dự, nhân phẩm của cá nhân; cung cấp, chia sẻ thông tin thiết bị, gây hoang mang trong Nhân dân sẽ bị phạt tiền từ 5 triệu – 10 triệu đồng đối với cá nhân vi phạm và áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả (quy định tại Điều 101).
Hành vi giả mạo tổ chức, cá nhân và phát tán thông tin giả mạo, thông tin sai sự thật xâm hại quyền và lợi ích pháp pháp của tổ chức, cá nhân sẽ bị phạt tiền từ 10 triệu – 20 triệu đồng (quy định tại Điều 102)…
Về chế tài xử lý hình sự, hành vi sử dụng mạng máy tính hoặc mạng viễn thông, phương tiện điện tử thiết bị để bịa đặt hoặc loan truyền những điều biết rõ là sai sự thật nhằm xúc phạm nghiêm trọng nhân phẩm, danh dự hoặc gây thiệt hại đến quyền, lợi ích hợp pháp của người khác có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự về “Tội vu khống” theo quy định tại Điều 156, Bộ luật Hình sự.
Hành vi đưa lên mạng máy tính, mạng viễn thông thông tin trái với quy định pháp luật để thu lợi bất chính từ 50 triệu đến dưới 200 triệu đồng hoặc gây thiệt hại từ 100 triệu đến dưới 500 triệu đồng hoặc gây dư luận xấu làm giảm uy tín của cơ quan, tổ chức, cá nhân có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự về “Tội đưa hoặc sử dụng trái phép thông tin mạng máy tính, mạng viễn thông” theo quy định tại Điều 288, Bộ luật Hình sự.
Hành vi làm, tàng trữ, phát tán hoặc tuyên truyền thông tin, tài liệu, vật phẩm có nội dung xuyên tạc, bịa đặt, gây hoang mang trong nhân dân với mục tiêu chống Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự về “Tội làm, tàng trữ, phát tán hoặc tuyên truyền thông tin, tài liệu, vật phẩm nhằm chống Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam” theo quy định tại Điều 117, Bộ luật Hình sự.
Công an thành phố Hà Nội nhấn mạnh, việc chia sẻ, đăng tải, phát ngôn thông tin trên mạng không gian mạng là quyền tự do của mỗi công dân. Tuy nhiên, khi hoạt động trên không gian mạng, mỗi công dân phải có trách nhiệm về thông tin mình đăng tải, cũng như tỉnh táo khi tiếp nhận, chia sẻ các thông tin để hạn chế tối đa những vi phạm có thể mắc phải…
Để tránh đưa những thông tin sai lệch trên mạng xã hội, ông Trần Quang Huy, Bí thư Chi bộ thôn An Hiền (xã Hoàng Diệu, huyện Chương Mỹ, Hà Nội) cho rằng, mỗi người cần có kỹ năng chọn lọc thông tin để nhận diện các thông tin xấu, độc; kỹ năng công nghệ – thông tin nhất định để chặn các nick ảo, lọc, xóa, báo xấu… các thông tin xấu, độc trên mạng xã hội để không cho các thông tin đó lan truyền dễ dàng
“Đặc biệt, mỗi cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức, người dân phải là “người lính xung kích” trong việc đưa trang mạng xã hội của cá nhân mình thành một kênh thông tin, tuyên truyền thường xuyên, chính thống về chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước.
Đồng thời, chủ động phân tích, bình luận, chia sẻ các bài viết về những điển hình tiên tiến, gương người tốt, việc tốt, những mô hình mới, cách làm hay trong các phong trào thi đua yêu nước; tích cực tu dưỡng, rèn luyện đạo đức cách mạng; giữ vững bản lĩnh chính trị, tính tiên phong, gương mẫu để mọi người noi theo”, ông Huy bày tỏ.
Để mỗi người dân đều là những người dùng mạng xã hội “thông thái”, cơ quan chức năng khuyến cáo mỗi người dân cần nâng cao nhận thức, trách nhiệm của bản thân trong việc sử dụng mạng xã hội. Công dân có quyền tự do ngôn luận, nhưng phải trong đạo đức xã hội và khuôn khổ pháp luật. Việc lợi dụng quyền tự do ngôn luận trên không gian mạng để xâm phạm quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân đều bị xử lý nghiêm theo quy định của pháp luật.