Độc đáo nghi thức rước rể của đồng bào Ê Đê

Trong khuôn khổ các hoạt động nhân “Ngày Văn hóa các dân tộc Việt Nam” năm 2024, tại Làng Văn hóa – Du lịch các dân tộc Việt Nam (Đồng Mô, Sơn Tây, Hà Nội), đồng bào dân tộc Ê Đê đến từ tỉnh Đắk Lắk đã tổ chức tái hiện nghi thức rước rể độc đáo của dân tộc mình.

Theo phong tục của người Ê Đê, sau mùa rẫy, ngày rộng tháng dài, lúa gạo đầy kho…. các cô gái Ê Đê có thể đi hỏi chồng. Khi được đôi bên đồng ý, cô gái Ê Đê sẽ về nhà chồng để ở dâu từ 01 đến 03 năm (tùy vào sự thỏa thuận của 2 bên gia đình). Nhà trai được thách cưới và nhà gái sẽ lo mọi chi phí cưới, hỏi mới được làm lễ rước rể về nhà.

Lễ rước rể sẽ diễn ra khi đã hết thời gian thỏa thuận ở dâu bên nhà trai từ một đến ba năm và nhà gái đã giao đủ khoản thách cưới như được ấn định lúc hôn ước, hai bên gia đình chấp nhận cho đôi vợ chồng về nhà cha mẹ vợ. Đôi vợ chồng sẽ về nhà vợ để thực hiện nghi thức Rước rể (Iêô wĭt sang mniê).

Sau khi đã được ấn định ngày rước rể, đến ngày lành tháng tốt, nhà gái đến nhà trai để xin rước rể về nhà bố, mẹ vợ theo phong tục của người Ê Đê.

Đoàn rước rể từ nhà trai trên đường di chuyển về nhà gái. Trên đường, đoàn rước rể thường bị các tốp thanh niên (bạn bè, anh chị em nhà gái) trêu chọc, chặn lại. Đoàn rước rể muốn vượt qua những chướng ngại cản trở đó, chú rể phải trao cho họ một chiếc vòng đồng.

Người Ê Đê quan niệm rằng: Trên đường đi gặp nhiều thử thách, cản trở thì cuộc hôn nhân sẽ vượt qua được nhiều khó khăn, từ đó cuộc sống ngày càng bền vững, hạnh phúc hơn, làm ăn giàu sang hơn. Chiếc vòng đồng được coi như là lời cam kết thủy chung.

Già làng thay mặt hai họ giới thiệu Ông Cậu (Dăm dei), Bố, mẹ, các chị em nhà trai, nhà gái và họ hàng hai bên.

Ông Cậu (Dăm dei) thay mặt nhà gái nói chuyện với gia đình nhà trai, nhắc lại các khoản thách cưới, món nào đã đưa đủ, món nào còn thiếu, hôm nay nhà gái sẽ trả đầy đủ. Ông Cậu (Dăm dei) đại diện bố mẹ nhà gái xin phép họ nhà trai để rước rể về nhà vợ theo đúng phong tục truyền thống của dân tộc mình.

Sau khi gia đình đồng ý nhận con gái và con rể này về nhà mình, già làng lấy bông gòn nhúng vào tô đồng đã hoà máu của con vật hiến sinh, quét lên chân của đôi vợ chồng ba lần. Như vậy, cuộc hôn nhân xem như đã có sự chứng giám và chúc phúc của thần linh.

Từ nay chàng trai đã chính thức trở thành vợ chồng, thịt heo đã ăn, rượu cúng đã uống. Nếu trong hôm nay, ngày mai có người nào trong buôn, ngoài buôn gây chuyện thì phải đền hết tất cả chi phí lễ vật rước rể hôm nay.

Già làng thay mặt cho hai họ và đôi vợ chồng trẻ bày tỏ lòng cảm ơn và báo cho mọi người biết việc cưới xin đã xong xuôi tốt đẹp. Mọi người cùng ăn cơm và uống rượu chúc mừng hạnh phúc của đôi vợ chồng trẻ.

Lễ rước rể của đồng bào Ê Đê không chỉ thể hiện sự ấm áp, gắn kết gia đình và cộng đồng thông qua nghi lễ, tín ngưỡng mà còn tạo nên một nét văn hóa đặc biệt trong hôn nhân của đồng bào dân tộc Ê Đê.

Theo Phương Nam

\

Theo dõi Văn Hóa Sự Kiện trên