Luật Nhà ở 2023 có hiệu lực từ ngày 1/8/2024, cho phép cấp giấy chứng nhận với từng căn hộ trong chung cư mini.
Luật Nhà ở 2023 với nhiều điểm mới về loại hình nhà ở nhiều tầng, nhiều căn hộ do các cá nhân xây dựng để bán, cho thuê (chung cư mini), đáng chú ý là việc cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở với từng căn hộ trong chung cư mini (sổ hồng) đang nhận được sự quan tâm của dư luận.
Theo đó, đối với trường hợp xây dựng Chung cư mini từ 02 tầng trở lên để bán hoặc Chung cư mini từ 20 căn hộ trở lên để cho thuê thì cá nhân có quyền sử dụng đất ở phải đáp ứng điều kiện làm chủ đầu tư dự án xây dựng nhà ở (thành lập doanh nghiệp, đáp ứng điều kiện về năng lực tài chính, …)
Nếu đáp ứng đủ điều kiện, các căn hộ sẽ được cấp Giấy chứng nhận theo quy định của pháp luật về đất đai, được bán, cho thuê mua, cho thuê theo quy định của Luật Nhà ở 2023, pháp luật về kinh doanh bất động sản.
Đối với trường hợp xây dựng Chung cư mini dưới 20 căn hộ để cho thuê thì cá nhân có quyền sử dụng đất ở không phải thành lập doanh nghiệp nhưng phải đáp ứng yêu cầu xây dựng theo quy định của Bộ trưởng Bộ Xây dựng; đáp ứng yêu cầu về phòng cháy, chữa cháy; đáp ứng điều kiện theo quy định của Ủy ban nhân dân cấp tỉnh về đường giao thông để phương tiện chữa cháy thực hiện nhiệm vụ chữa cháy. Nếu cá nhân xây dựng để bán, để cho thuê mua thì phải có quyền sử dụng đất ở và đáp ứng điều kiện làm chủ đầu tư dự án xây dựng nhà ở.
Việc quản lý vận hành nhà ở được thực hiện theo Quy chế quản lý, sử dụng nhà chung cư do Bộ trưởng Bộ Xây dựng ban hành. Ủy ban nhân dân các cấp, trong phạm vi nhiệm vụ, quyền hạn của mình, có trách nhiệm kiểm tra, thanh tra việc đáp ứng yêu cầu, điều kiện.
Trong thời gian qua, giao dịch căn hộ chung cư mini trên thị trường bất động sản khá phong phú. Hiện, chung cư mini được chia thành 2 loại: loại có sổ hồng cho từng căn và loại không có sổ hồng riêng.
Việc giao dịch với loại hình sản phẩm này cũng chia làm 2 phương thức tương ứng với hình thức pháp lý của sổ hồng. Với căn hộ chung cư mini có sổ hồng cho từng căn hộ, các bên sẽ ký hợp đồng mua bán công chứng và sang tên cho người mua.
Với căn hộ không có sổ hồng riêng (chiếm đa số), người mua đa phần chọn cách ký hợp đồng mua bán với bên bán và có thể được đứng chung tên vào giấy chứng nhận quyền sử dụng đất theo hình thức đồng sở hữu cả lô đất và công trình chung cư mini.
Ngoài ra, không ít trường hợp giao dịch theo hợp đồng mua bán “viết tay” nếu những căn hộ chung cư này thuộc loại xây dựng sai phép.
Hiện nay, Việt Nam chỉ có quy định về nhà ở nhiều tầng, nhiều căn hộ do các cá nhân xây dựng để bán, cho thuê, không có khái niệm “chung cư mini”. Chung cư mini là một thuật ngữ được sử dụng nhiều trên thực tế.