Tính đến 20h ngày 28/7, tại khu vực huyện Kon Plông (Kon Tum) xảy ra 13 trận động đất có độ lớn từ 2,5 đến 5 độ Richter. Chuyên gia nhận định đây là những trận động đất kích thích gây ra do hồ chứa nước, cơ bản liên quan đến việc tích nước, xảy ra theo chu kỳ, có những đợt dồn dập xảy ra trong vòng mấy ngày, sau đó dừng lại.
Trước đó, như Báo Điện tử Chính phủ đã đưa tin, sáng 28/7 đã xảy ra 4 trận động đất tại huyện Kon Plông. Trong đó, đáng chú ý là trận động đất 5 độ Richter xảy ra vào 11h35, tại vị trí có toạ độ 14.827 độ Vĩ Bắc, 108.245 độ Kinh Đông, độ sâu chấn tiêu khoảng 8,1 km. Trận động đất này có cấp độ rủi ro thiên tai cấp 2 ở khu vực tâm chấn và lân cận.
Trận động đất này đã gây rung lắc mạnh ở vùng tâm chấn và khu vực lân cận. Nhiều người dân ở Đông Giang, Hiệp Đức, Điện Bàn, Hội An… (tỉnh Quảng Nam) và ở TP. Đà Nẵng cho biết cảm nhận rất rõ một đợt rung lắc mạnh từ 5-7 giây.
Đại diện UBND huyện Kon Plông cũng cho biết, trận động đất này đã gây nứt một số công trình trường học, trụ sở y tế, công an… trên địa bàn huyện.
Theo TS. Nguyễn Xuân Anh, Viện trưởng Viện Vật lý địa cầu, đây là trận động đất mạnh nhất từ trước đến nay ghi nhận được ở khu vực này; đạt ngưỡng độ lớn trung bình.
Liên tiếp sau đó, trong chiều và tối nay đã diễn ra 9 trận động đất, trong đó gần đây nhất là trận có độ lớn 3,8 độ Richter xảy ra vào khoảng 19h53 tại vị trí có toạ độ 14.935 độ Vĩ Bắc, 108.216 độ Kinh Đông, độ sâu chấn tiêu khoảng 8,1 km, cấp độ rủi ro thiên tai cấp 0.
Theo chuyên gia Viện Vật lý địa cầu, nguyên nhân gây ra trận động đất ở Kon Plông là do động đất kích thích, xảy ra do quá trình tích nước của hồ chứa thủy điện tác động lên hệ thống đứt gãy hoạt động bên dưới.
Số liệu lưu trữ của Viện Vật lý địa cầu cho thấy, từ năm 1903-2020, tại tỉnh Kon Tum chỉ có hơn 30 trận động đất, trận lớn nhất là 3,9 độ Richter.
Tuy nhiên, từ tháng 4/2021 đến nay, hàng trăm trận động đất đã xảy ra tại tỉnh, trong đó những trận động đất gây rung chấn diện rộng. Lớn nhất là trận động đất xảy ra trưa 28/7 có độ lớn 5 độ Richter, trước đó ngày 23/8/2022 là trận động đất mạnh 4,7 độ Richter.
Ông Nguyễn Xuân Anh cũng cho biết, chỉ tính riêng từ đầu năm 2024 đến nay, đã xảy ra khoảng 150 trận động đất có độ lớn từ 2,5 đến 5 độ Richter tại Kon Tum.
Động đất kích thích cũng xảy ra theo chu kỳ, có những thời điểm động đất xảy ra dồn dập, có thời kỳ yên tĩnh hơn, liên quan chặt chẽ đến quá trình vận hành tích nước của hồ chứa thủy điện.
Hiện nay, Viện Vật lý địa cầu đang triển khai 11 trạm quan trắc tại Kon Tum và thực hiện các nghiên cứu cập nhật chuyên sâu để đánh giá mức độ hoạt động của động đất ở địa phương này.
Theo dự báo, hoạt động động đất ở Kon Tum vẫn sẽ tiếp diễn trong thời gian tới, tuy nhiên có độ lớn không quá 5,5 độ Richter.
Viện Vật lý địa cầu sẽ tiếp tục thường xuyên thông báo về hoạt động động đất đến chính quyền và người dân tại khu vực. Đồng thời các cán bộ thuộc Viện tiếp tục theo dõi thêm và xử lý số liệu các trận động đất tại huyện Kon Plông.
Ngày nay, thang đo độ lớn mô-men được dùng làm tiêu chuẩn để đo lường các trận động đất.
Động đất được phân thành các loại: Vi động đất (M<2,0), động đất yếu (2,0≤M≤3,9), động đất nhẹ (4,0≤M≤4,9), động đất trung bình (5,0≤M≤5,9), động đất mạnh (6,0≤M≤6,9), động đất rất mạnh (7,0≤M≤7,9) và động đất hủy diệt (M≥8,0).
Hoàng Giang