Độc đáo Lễ hội Tậc ka coong của đồng bào Cơ-tu ở Thừa Thiên-Huế

Đây là một trong số hơn 10 lễ hội truyền thống, luôn được cộng đồng người Cơ-tu huyện A Lưới duy trì và phát huy qua nhiều thế hệ.

Nghi lễ diễn ra tại không gian Quảng trường A Lưới với các bước chính như: Choh cọ (chôn cây nêu), Tong Ti rị (lễ buộc trâu), Chươt Ti rị (đâm trâu) và cúng lễ hội Tấc ka coong.

Theo già làng Hồ Văn Sáp (83 tuổi, người thôn A So, xã Lâm Đớt, huyện A Lưới), Lễ hội Tậc ka coong là dịp người Cơ-tu cúng tạ ơn các vị thần núi, rừng, sông, suối trong phạm vi làng cai quản, đã ban tặng cho con, cháu người Cơ-tu của làng có được cuộc sống sung túc, ấm no, mùa màng bội thu, cuộc sống bình an.

Chương trình tái hiện trích đoạn, sân khấu hóa Lễ hội Tậc ka coong của dân tộc Cơ-tu huyện A Lưới do các già làng, nghệ nhân xã Hồng Hạ, Lâm Đớt và đội nghệ thuật quần chúng huyện A Lưới trình diễn.

Lễ Tậc ka coong mở đầu bằng việc chôn cây nêu xuống đất thiêng của làng với ước nguyện cầu mong cây nêu luôn vững chãi, không nghiêng ngả, gãy đổ khi buộc trâu, cho lễ hội được thành công tốt đẹp.

Sau khi làm lễ dựng cây nêu, theo tập tục truyền thống, dân làng sẽ làm lễ buộc trâu và lễ đâm trâu. Tuy nhiên nghi thức buộc và đâm trâu đã được Ban tổ chức lược bỏ bởi không còn phù hợp với đời sống hiện đại. Thay vào đó là nghi thức dâng mâm cỗ để cúng các vị thần linh.

Người dâng mâm cỗ được các vị già làng tuyển chọn, họ là những cô gái, chàng trai đẹp người đẹp nết. Các món ăn trên mâm cỗ được chế biến từ những phần ngon nhất của các vật nuôi như thịt trâu, bò, dê, heo, gà… các món bánh a koat, a zưh, âng co được làm từ những hạt nếp nương dẻo thơm được thu hoạch trên nương rẫy do bà con tự tay chế biến và dâng cúng.

Sau khi tiến hành nghi thức mời các vị thần, dân làng thực hiện nghi thức tạ ơn các vị thần đã ban cho làng bản người Cơ-tu cuộc sống bình yên, no đủ và cho con cháu trưởng thành nên người. Dân làng cũng cầu xin các vị thần tiếp tục bảo vệ, che chở và ban cho con cháu, làng bản nhiều may mắn, có cuộc sống thịnh vượng, hạnh phúc.

Ông Nguyễn Văn Hải, Phó Chủ tịch UBND huyện A Lưới cho biết: “Tuy còn nhiều khó khăn, nhưng chính quyền và nhân dân các dân tộc huyện A Lưới luôn quan tâm bảo tồn, gìn giữ và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống của địa phương. Việc phục dựng, trình diễn lễ hội Tậc ka coong (cúng thần núi) trong khuôn khổ Ngày hội văn hóa các dân tộc hôm nay là một minh chứng sống động cho hướng đi đúng đắn đó. Thời gian tới, huyện sẽ tăng cường công tác tuyên truyền, quảng bá các giá trị văn hóa truyền thống của cư dân bản địa, bảo tồn và phát huy hơn nữa những tinh hoa văn hóa mang giá trị nhân văn sâu sắc…”.